Bộ GTVT trình phương án xử lý dứt điểm vướng mắc tại các dự án BOT giao thông

Chia sẻ Facebook

Đây là tờ trình thứ hai được Bộ GTVT trình Chính phủ trong vòng 1 tháng qua, phần nào cho thấy tính chất cấp bách, có tác động lớn tới không chỉ các nhà đầu tư BOT giao thông, mà còn tới nhiều ngân hàng từng tham gia tài trợ vốn.

Bộ GTVT tiếp tục đề xuất ngân sách xuất tiền mua lại dự án BOT cải tạo, nâng cấp quốc lộ 91 trên địa phận TP Cần Thơ và tỉnh An Giang.

Được biết, Tờ trình số 10189 đã được Bộ GTVT tiếp thu đầy đủ ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ và các bộ, ngành liên quan tại 2 cuộc họp do Phó thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì trong các ngày 20/9 và 26/9/2022 nhằm rà soát dự thảo báo cáo về giải pháp xử lý dứt điểm những vướng mắc tại 8 dự án BOT giao thông trước khi trình Quốc hội phê duyệt.

Các dự án BOT có bất cập được đề xuất xử lý là mua lại hầm đường bộ qua Đèo Cả. Thứ hai là dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới, Bắc Kạn và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 3 đoạn km75 - km100. Các dự án khác được Bộ GTVT đề xuất xử lý là dự án hạng mục đường vành đai phía Tây thành phố Thanh Hóa đoạn km0 - km6; dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn km14 - km50+889;

Dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn km1738+148 - km1763+610; dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Thái Hà vượt sông Hồng trên đường nối hai tỉnh Thái Bình và Hà Nam với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình giai đoạn 1; dự án cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc; dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Việt Trì - Ba Vì nối Quốc lộ 32 với Quốc lộ 32C.

Dự án BOT hầm đường bộ qua Đèo Cả có một số bất cập được Bộ GTVT đề xuất xử lý là mua lại.

Đây là các dự án này được thực hiện trên cơ sở quyết định phê duyệt của Thủ tướng, tuân thủ các quy định và đều đã được thanh tra, kiểm toán thực hiện, được Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Công an… khẳng định đủ cơ sở pháp lý của các trạm thu phí đảm bảo, việc đề xuất của Bộ GTVT là phù hợp (Điều 420 Luật Dân sự 2015).

Đây là các dự án BOT đã hoàn thành đưa vào khai thác nhưng chưa được thu phí, không thể thu phí do mất an ninh trật tự, phương án tài chính bị phá vỡ hoặc dự án đã thu phí nhưng doanh thu thực tế chỉ đạt 30% so với hợp đồng. Nếu tiếp tục thu và áp dụng các biện pháp như tăng, kéo dài thời gian thu phí... phương án tài chính vẫn bị phá vỡ, dư nợ ngày càng tăng và dự án không thể tiếp tục thực hiện theo hợp đồng do hoàn cảnh thay đổi cơ bản.

Năm 2021, Bộ Giao thông Vận tải từng đề xuất Nhà nước mua lại 7 dự án BOT bởi nhiều lý do như chưa có giải pháp để giải quyết các bất cập, vượt thẩm quyền. Dù nhà đầu tư đã hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng nhưng chưa được thu phí, đã thu phí nhưng bị sụt giảm doanh thu do các nguyên nhân khách quan, không thể lường trước hoặc do thay đổi chính sách từ phía cơ quan nhà nước...

Việc dùng ngân sách mua lại một số dự án BOT có thể coi là trách nhiệm, chia sẻ rủi ro của Nhà nước với doanh nghiệp. Thực tế, cần có cơ sở pháp lý để thực hiện, bởi việc mua lại đồng nghĩa với việc chuyển từ đầu tư theo hình thức đối tác công - tư sang đầu tư công.

Xử lý các vướng mắc, bất cập của các dự án BOT là cần thiết đồng thời phải thấu đáo về cơ sở pháp lý.

Cần hơn 13.000 tỷ đồng xử lý bất cập BOT

Đối với vốn Nhà nước sử dụng để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, theo lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải, hiện nay Luật Đầu tư công chưa có quy định sử dụng vốn đầu tư công để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Đồng thời, xét về giải pháp tổng thể để xử lý dứt điểm những vướng mắc, bất cập tại các trạm thu phí/dự án BOT nêu trên cần bố trí vốn ngân sách Nhà nước khoảng 13.115 tỷ đồng, theo quy định của pháp luật về đầu tư công, để có cơ sở thực hiện, Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.

Về nguồn vốn thanh toán, Bộ Giao thông Vận tải cũng kiến nghị xem xét, cân đối từ nguồn vượt thu ngân sách Nhà nước năm 2022 và từ các nguồn vốn tăng thu, tiết kiệm chi hàng năm trong giai đoạn 2021-2025 để thanh toán chi phí hợp lý cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.

Chia sẻ Facebook