Bí ẩn đằng sau những ngôi sao Michelin danh giá
Dù vừa mang trong mình tính chất danh giá và cao quý của một giải thưởng ẩm thực uy tín số một, vừa chứa đựng nhiều quy chế mập mờ. Bí mật, sự ra đời và tồn tại của ngôi sao Michelin vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo nên nhịp sống sôi động cho thế giới ẩm thực ngày nay.
Những nhà hàng dù là đạt 1 hay 3 sao vàng đều được nâng cao danh tiếng đồng thời sở hữu giá cả đắt đỏ thuộc hàng top thế giới.
1. Michelin là tên của một hãng sản xuất lốp xe ô tô tại Pháp
Cái tên Michelin Star không hề xuất phát từ ngành ẩm thực hay giới đầu bếp. Nó vốn là tên của một hãng lốp xe ôtô. Năm 1889, tại Clermont-Ferrand, miền Trung nước Pháp, 2 anh em Andre và Edouard Michelin thành lập hãng lốp xe lấy tên mình.
Với tầm nhìn chiến lược, hai anh em đã cho ra mắt cuốn cẩm nang dành cho dân lái xe nhằm hướng dẫn, bổ sung kiến thức và khuyến khích họ lái xe nhiều hơn. Từ đó, nâng cao doanh số bán lốp.
Lý giải cho sự ra đời “chẳng liên quan” này xuất phát từ việc người Pháp rất mê ăn uống, ngay khi lái xe đi chơi cũng sẽ nghĩ đến chuyện dừng chân ăn gì.
Ban đầu, cuốn sách hướng dẫn này còn bao gồm các địa chỉ trạm xăng, trạm cơ khí, các cửa hàng bán lốp, cùng giá cả nhiên liệu. Tuy nhiên, sau vì sức hút ngày càng lớn của mục ẩm thực, người ta quyết định chỉ để lại các đánh giá về nhà hàng, địa chỉ ăn uống.
Dần dần cuốn Michelin trở nên nổi tiếng và dần lan ra khỏi phạm vi nước Pháp rồi trở thành chuẩn mực quốc tế. Các chuyên gia của nó có mặt ở khắp nơi, đất nước nào đủ nhà hàng chất lượng để trở thành trung tâm của dòng ẩm thực cao cấp, nước đó sẽ có một cuốn Michelin riêng.
2. Quy chuẩn đánh giá từng ngôi sao vàng Michelin
Không chỉ xây dựng cuốn cẩm nang đặc biệt cho ngành ăn uống - du lịch, hai anh em Andre và Edouard Michelin còn cho chấm điểm các nhà hàng theo thang điểm 1 - 2 -3. Mỗi thứ hạng đều có ý nghĩa riêng của mình và dù chỉ có một sao Michelin cũng là vinh dự rất lớn với bất kỳ cơ sở ẩm thực nào.
Lượng sao vàng của những nhà hàng là không cố định bởi mỗi năm. Michelin Guide có thể quyết định “tặng thưởng” một ngôi sao danh giá cho nhà hàng nào đó, nhưng đồng thời cũng có thể tước đi sao vàng của nhà hàng nếu nó không duy trì được chất lượng tiêu chuẩn. Vì vậy sách hướng dẫn Michelin mỗi năm ra một cuốn mới mà chẳng bao giờ ế, do người yêu ẩm thực lúc nào cũng muốn biết xem nhà hàng ngon có còn ngon không, có nhà hàng nào mới nổi, có nhà hàng nào lụn bại không.
Cho đến nay, giới truyền thông vẫn không thể biết được các tiêu chuẩn và quy định cụ thể để giành được ngôi sao cánh hoa Michelin quý giá, bởi lẽ hệ thống thẩm định ẩm thực của Michelin Guide được bảo mật tuyệt đối.
Bên cạnh đó, nhiều người thường nghe đến những nhà hàng 5 sao và lầm tưởng một nhà hàng có thể đạt được nhiều sao Michelin . Trên thực tế, 3 là số sao Michelin tối đa một nhà hàng có thể nhận được. Đó là lí do mà cho dù nhà hàng đó nằm trong khách sạn 5 sao nhưng chưa chắc đã đạt được bất kỳ ngôi sao Michelin nào. Hiện nay tại Việt Nam chưa có bất kỳ nhà hàng nào đạt được sao Michelin .
3. Giám khảo hoàn toàn là những thực khách bí ẩn
Không tự đánh giá, hai anh em chủ hãng đã tuyển dụng một nhóm nhân viên đóng vai thực khách bí ẩn, có nhiệm vụ đi ăn thử và đánh giá các nhà hàng. Họ đều là những người giàu kinh nghiệm, có chuyên môn cao trong ngành ẩm thực, du lịch và làm việc toàn thời gian ở tập đoàn Michelin. Họ gọi các thành viên đội "đặc nhiệm" bí ẩn này là các thanh tra viên và hiện có 120 người làm việc ở các quốc gia.
Không có một cách nào để những người kinh doanh nhà hàng nhận ra trong các vị khách của mình đâu là chuyên gia Michelin. Một nhà hàng có thể được nhiều người đánh giá trong một năm.
Những người được cử đi đều phải ẩn danh và tự trả tiền cho bữa ăn của mình để đảm bảo tính độc lập và không ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài. Người này sẽ đánh giá một nhà hàng dựa trên trải nghiệm của chính bản thân mình. Họ sẽ quan sát nguồn cung ứng nguyên liệu, kỹ thuật nấu, cách phục vụ, giá cả và tất nhiên là chất lượng đồ ăn.
Thậm chí, những người được đào tạo để trở thành chuyên gia thẩm định món ăn, họ hoàn toàn phải giấu người thân trong gia đình về công việc của mình. Thế nên, tính uy tín của cuốn ẩm thực này vẫn được duy trì suốt hơn 100 năm qua.
4. Bất cứ nhà hàng nào cũng có thể nhận được sao Michelin
Theo số Michelin Guide ra mắt vào năm 2013, có gần 120 nhà hàng đạt danh hiệu 1 sao, 20 nhà hàng đạt 2 sao thì ở hạng mục 3 chỉ có 4 ông trùm ẩm thực là đạt được vinh dự này, bao gồm Fat Duck và Waterside Inn vùng Bray nước Anh, Alain Ducasse At The Dorchester vùng Mayfair nước Pháp và Chelsea của Gordon Ramsay . Đây đồng thời cũng là top 4 những nhà hàng đắt giá và khó đặt chỗ nhất trên thế giới, với đặc trưng là các món ăn cao cấp như thịt gan ngỗng nguyên chất, thịt bò Kobe hay tôm Langoustines, cùng giá thành có thể lên tới cả trăm euro cho mỗi phần ăn.
Trên thực tế có không ít cơ sở ăn uống dù có cơ sở vật chất khá nghèo nàn nhưng vẫn lọt vào mắt xanh của "đội đặc nhiệm" được Michelin cử đến. Có ít nhất 8/10 nhà hàng Michelin rẻ nhất nằm ở Đông Nam Á.
Một trong số đó là nhà hàng của 'Chị nốt ruồi" ở thủ đô Bangkok với món trứng đúc cua, mỳ cay... Mỗi món ăn có giá trung bình khoảng 800 baht (500,000 đồng). Quán ăn bình dân chỉ vỏn vẹn có 7 chiếc bàn đơn sơ, chế biến thức ăn ngay ở căn bếp tạm bợ nhưng lại có thể làm ra những món ăn chất lượng đầy ấn tượng.
5. Sao Michelin không chỉ quyết định vận mệnh của nhà hàng mà cả tính mạng của người đầu bếp
Người đầu tiên có nhiều ngôi sao Michelin danh giá nhất thế giới tại cùng một thời điểm là cố đầu bếp thế kỷ Joel Robuchon . Ông giữ kỷ lục 32 sao Michelin vào năm 2016, trong đó có 5 nhà hàng 3 sao. Đầu bếp người Pháp này đã xây dựng một đế chế các nhà hàng tuyệt hảo khắp Á, Âu. Joel Robuchon vừa qua đời ở tuổi 73, trong sự tiếc thương mọi người dành cho một huyền thoại ẩm thực thế giới.
Thế nhưng không phải ai cũng đạt được danh vọng như ông và thậm chí có người còn bị ám ảnh cả cuộc đời vì những ngôi sao vàng danh giá. Đầu bếp Pháp Bernard Loiseau đã nhét súng vào mồm rồi bóp cò tự tử sau khi nghe rằng Michelin có thể sẽ phế đi một sao của ông. Nhà hàng La Côte d’Or của Bernard từng nhận ba sao danh giá, ông đã làm việc mười bảy năm để đạt được chúng, nên chính Bernard cũng nói rằng nếu mất một sao thôi ông sẽ tự vẫn.