Báo Mỹ: Ukraine đối mặt nguy cơ cạn nguồn binh lực

Chia sẻ Facebook

Xe tăng Ukraine chiến đấu ở tiền tuyến.

Một người Ukraine trả gần 10.000 USD để tránh phải tòng quân, một người khác đã không trình diện sau 5 lần được triệu tập để nhập ngũ, trong khi người thứ ba tránh xuất hiện ở nơi công cộng vì lo bị đội ngũ tuyển quân bắt gặp.

Đây là là 3 trong số những trường hợp điển hình ở Ukraine trong bối cảnh chính quyền đang đẩy mạnh việc tuyển quân để bù đắp cho những tổn thất về nhân lực sau một năm xung đột, báo Mỹ Wall Street Journal (WSJ) cho biết.

Theo WSJ, tình cảnh hiện nay ở Ukraine rất khác so với cách đây một năm, khi hàng ngàn người tình nguyện tập trung ở các trung tâm tuyển quân, sẵn sàng nhập ngũ. Phần lớn trong số này đã hy sinh hoặc bị thương không còn khả năng chiến đấu, trong khi giao tranh kéo dài khiến Ukraine vẫn cần bổ sung thêm binh lực, WSJ cho biết.

Kết quả là nhóm thanh niên Ukraine không có nguyện vọng chiến đấu đang lần lượt được triệu tập. Không ít người trong số này đã tìm mọi cách để tránh bị gọi nhập ngũ.

Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy, tỉ lệ người Ukraine sẵn sàng nhập ngũ đã giảm đáng kể. Ukraine có số dân bằng 1/3 Nga, chưa kể hàng triệu người đã rời quê hương tị nạn nên nguồn nhân lực đặc biệt có hạn.

"Chúng tôi không thể tuyển quân được giống như Nga", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói, theo WSJ. Ông Zelensky thừa nhận tình trạng trốn quân dịch đang là "vấn đề nghiêm trọng" của đất nước.

Cuộc xung đột kéo dài đã khiến cả Nga và Ukraine phải tăng cường tuyển quân. Năm ngoái, Nga đã động viên 300.000 quân, gồm những người nằm trong hàng ngũ lực lượng dự bị.

Nhưng ở Ukraine hiện nay, tất cả đàn ông trên 18 và dưới 60 tuổi đều có thể bị gọi nhập ngũ. Theo ước tính của phương Tây, quân đội Ukraine có quân số 260.000 người trước xung đột và nay đã hứng chịu thương vong khoảng 100.000 người.

Bên cạnh những thông tin quảng cáo, những tấm panô, áp phích cổ động cho việc tòng quân, các sỹ quan Ukraine hiện nay cũng tích cực tuần tra ở nơi công cộng, phát lệnh triệu tập đối với các công dân có đủ điều kiện nhập ngũ.

Người dân Ukraine đối phó bằng cách chia sẻ thông tin trên mạng xã hội , hướng dẫn thanh niên cách né tránh các điểm tòng quân. Trong tháng này, cơ quan An ninh Ukraine thông báo đã đóng 26 tài khoản Telegram đăng địa điểm và thời gian các sĩ quan tuần tra, phát lệnh triệu tập.

Nếu một thanh niên Ukraine nhận được yêu cầu triệu tập thông qua các sỹ quan tuần tra trên đường phố thì có 3 khả năng xảy ra. Một là người này được yêu cầu tới văn phòng tuyển quân và cung cấp thông tin cá nhân để quân đội cập nhật vào cơ sở dữ liệu. Hai là được yêu cầu đến khám sức khỏe, chuẩn bị cho khả năng nhập ngũ. Ba là được yêu cầu sửa soạn hành lý ngay lập tức để tham gia chiến đấu, theo WSJ.

Tấm áp phích quân sự đặt tại thành phố Lviv, miền tây Ukraine với dòng chữ: "Chúng ta bảo vệ Ukraine cùng nhau".

Một giám đốc 25 tuổi điều hành công ty tiền điện tử ở Kiev đã tránh tới các quán cà phê, nhà hàng và các địa điểm công cộng để tránh nguy cơ bị triệu tập.

"Tôi tin rằng có nhiều người khác có năng lực chiến đấu tốt hơn tôi", thanh niên giấu tên nói với báo Mỹ. "Tôi không nhất thiết phải cầm súng đứng ở tiền tuyến, mà có thể đóng góp theo cách khác".

Theo Ruslan Bortnik, lãnh đạo Viện Chính trị Ukraine, cơ quan nghiên cứu chính sách ở Kiev, những thay đổi chính sách gần đây cũng góp phần khiến nhiều người không muốn nhập ngũ.

Tháng trước, quân đội Ukraine cắt giảm phụ cấp với người không trực tiếp tham gia chiến đấu nhằm tiết kiệm chi phí. Luật mới do Tổng thống Zelensky ký hồi tháng 1 cũng áp dụng hình phạt nghiêm khắc hơn với hành vi đào ngũ và bất tuân lệnh.

Những bê bối như lệnh gọi nhập ngũ không phù hợp hay việc các sĩ quan tuyển quân xô xát với nhóm thanh niên không chấp hành lệnh triệu tập cũng là một trong số các nguyên nhân.

Đó là chưa kể những thông tin không mấy tích cực từ những người đã nhập ngũ. Một thanh niên Ukraine được cho là đã hy sinh chỉ sau 10 ngày nhập ngũ, người thân của thanh niên này nói.

Tuần trước, giới chức quân đội Ukraine đã phải lên tiếng khẳng định tân binh mới nhập ngũ không được gửi ra tiền tuyến ngay lập tức. Nhưng quan chức này thừa nhận Kiev đã phải rút ngắn thời gian đào tạo tân binh để đáp ứng yêu cầu trong xung đột.

Một số tân binh nói với tờ WSJ rằng, họ bị đưa tới tiền tuyến gần Bakhmut chỉ sau vài ngày huấn luyện. Số khác nói được huấn luyện trong vài tuần.

Tình trạng trốn lệnh triệu tập đang xảy ra ngày càng phổ biến và có thể bị xử lý hình sự . Một thợ hàn 38 tuổi ở thành phố miền đông Dnipro đã 5 lần nhận lệnh triệu tập, dù anh này đang phải chăm sóc ba con cùng mẹ già bị ung thư và bản thân gặp vấn đề về sức khỏe. Người này cho rằng mình nằm trong diện được miễn trừ nhập ngũ.

Chính quyền Ukraine cho biết, 66.374 nam giới đã rời khỏi đất nước trong năm 2022 nhờ sử dụng giấy tờ cho phép các tình nguyện viên và nhân viên cứu trợ nhân đạo rời đi, miễn là họ quay lại trong một khoảng thời gian xác định. Nhưng hơn 9.300 người cho đến nay vẫn chưa quay lại.

Thi thể quân nhân Ukraine hy sinh được đưa về Kiev.

Một số thanh niên Ukraine mua ghế trên xe tải đường dài để rời khỏi đất nước, hay hối lộ bác sĩ để được cấp giấy chứng nhận không đủ sức khỏe nhập ngũ, hoặc đăng ký vào trường đại học bằng hồ sơ giả.

Một người đàn ông ở Kiev, 37 tuổi, đã rời Ukraine hồi tháng hai sau khi trả gần 10.000 USD để cố gắng vượt biên. Người này từng sở hữu một doanh nghiệp nhỏ bán phụ tùng xe hơi, nhưng doanh nghiệp đã sụp đổ khi xung đột nổ ra.

Người này từng trả  2.500 USD để mua suất du học tại một trường đại học ở Warsaw, Ba Lan. Nhưng sau khi nhận được thẻ sinh viên vào tháng 9 năm ngoái, Ukraine ra thông báo không cho phép các nam sinh viên xuất cảnh.

Người này sau đó chi 3.000 USD cho một đầu mối tại văn phòng tuyển quân để được vào danh sách không đủ tiêu chuẩn nhập ngũ. Đầu mối nhận tiền, nhưng sau đó không thực hiện như cam kết. Cuối cùng, doanh nhân này mua một bộ hồ sơ xác nhận anh ta là nhân viên cứu trợ tình nguyện, đi đến biên giới Ba Lan trong đêm và dành hơn 60 phút thuyết phục lính biên phòng rằng mình không tìm cách bỏ trốn để được sang bên kia biên giới.

"Đó là giây phút đầu tiên tôi cảm nhận được sự tự do, giống như cuộc sống quay trở lại với tôi", người này trả lời tờ WSJ từ Canada, nơi anh ta đã bắt đầu cuộc sống mới cùng vợ.

Theo doanh nhân này, chính phủ Ukraine vẫn đang đối mặt với những thách thức của nạn tham nhũng và anh ta không muốn chiến đấu trong hoàn cảnh như vậy.

Cho đến nay, vẫn có những thanh niên Ukraine tình nguyện nhập ngũ. Nhưng theo Bortnik, lãnh đạo Viện Chính trị Ukraine, thời gian có thể không đứng về phía Ukraine khi tổn thất vẫn tăng lên hàng ngày và không biết bao giờ xung đột mới kết thúc.

Báo Mỹ kết luận, Ukraine từng thành công trong việc thuyết phục phương Tây cung cấp các khí tài hạng nặng như xe tăng, pháo tự hành. Nhưng thách thức phía trước là nguy cơ thiếu binh lực, đặc biệt là quân nhân chuyên nghiệp có kinh nghiệm chiến đấu. Điều này có thể ảnh hưởng tới các toan tính chiến lược của Kiev, theo WSJ.

Đăng Nguyễn - WSJ

Chia sẻ Facebook