Bánh trung thu có thực sự đem lại lãi "khủng" cho ông lớn Kido?
CTCP Tập đoàn Kido (Kido) mới đây công bố BCTC hợp nhất quý III. Con số lợi nhuận quý III chỉ đạt 60 tỷ đồng trước thuế, là mức lợi nhuận thấp nhất trong 4 năm trở lại đây. Điều đáng nói, sau vụ bánh trung thu, những tưởng sản phẩm này đã đem lại lợi nhuận khủng cho doanh nghiệp...
Năm 2015, Kido chuyển nhượng mảng bánh kẹo cho đối tác ngoại và dồn lực tập trung vào ngành kem, sữa chua, dầu ăn, thực phẩm tươi sống và đồ hộp. Đến quý IV-2021, tập đoàn quay lại mảng bánh kẹo với thương hiệu KIDO’s Bakery.
Về mảng bánh trung thu, quý III/2020, Kido đánh dấu sự trở lại với sản phẩm bánh trung thu Kingdom. Dẫn theo thông tin từ Zing, Kido cho biết năm 2020, sản phẩm bánh trung thu đóng góp 160 tỷ doanh thu và 36 tỷ đồng lợi nhuận.
Năm 2022, Kido chính thức quay trở lại thị trường bánh trung thu một cách rầm rộ. Khách hàng có thể nhìn thấy bánh trung thu Kido được bán offline tại nhiều điểm và online như Lazada, Tiki, Shopee hay hệ thống Chuk Tea & Coffee tại Tp HCM và Hà Nội. Kido không che giấu tham vọng giữ vị trí số 2 thị trường trong vòng 3 năm tới.
Tuy nhiên, kết quả kinh doanh quý III/2022 của Kido khiến nhiều người ngỡ ngàng, khi lợi nhuận trước thuế hợp nhất xuống thấp nhất trong vòng 4 năm trở lại đây, chỉ đạt 60 tỷ đồng.
Vậy tại sao mảng bánh trung thu vốn được coi là mảng kinh doanh lợi nhuận tốt, thậm chí "làm một vụ ăn cả năm" nhưng kết quả kinh doanh của KIDO lại sụt giảm như vậy?
Để có góc nhìn khách quan, có thể so sánh kết quả kinh doanh quý III năm nay của KIDO với quý III các năm trước đó, đặc biệt là hai năm 2018 - 2019 công ty không có sản phẩm bánh trung thu cũng không bị tác động bởi đại dịch Covid - 19.
Việc so sánh này chỉ tính đến hoạt động kinh doanh chính (không tính tới các khoản doanh thu tài chính, thu nhập bất thường và bỏ qua tác động của chi phí tài chính).
Chỉ tiêu | Quý III/21 | Quý III/20 | Quý III/19 | Quý III/18 |
Doanh thu thuần | 2,556 | 2,315 | 1,854 | 1,931 |
Lợi nhuận gộp | 491 | 525 | 436 | 369 |
Biên lợi nhuận gộp | 19% | 23% | 24% | 19% |
Chi phí bán hàng | 315 | 292 | 290 | 310 |
Chi phí quản lý DN | 99 | 97 | 115 | 103 |
LN trước thuế | 143 | 154 | 73 | 37 |
* Tổng hợp từ BCTC của DN, đơn vị tính : tỷ đồng.
Đầu tiên, phải khẳng định doanh thu quý III năm nay có sự tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ các năm. Lợi nhuận gộp cũng tăng về số tuyệt đối tuy nhiên biên lợi nhuận gộp quý III năm nay lại thấp nhất so với các năm, chỉ đạt 17%
Nếu sự thay đổi trong cơ cấu mặt hàng sản xuất quý III năm nay nằm ở sản phẩm bánh trung thu thì điều này đặt ra một câu hỏi, mặt hàng này có thực sự “lãi khủng” không?
Trên thực tế, theo khảo sát các mặt hàng bánh trung thu, giá thành sản xuất thường chỉ chiếm khoảng 25% - 40% giá bán một đơn vị sản phẩm (tùy theo mức độ cao cấp của nguyên liệu). Tuy nhiên, bánh trung thu là mặt hàng đặc thù do chỉ tiêu thụ được vào một khoảng thời gian cố định trong năm, hết thời gian này sản phẩm sẽ phải tiêu hủy. Điều này làm xuất hiện một chi phí "ngầm", là chi phí cho những chiếc bánh bị "ế".
Theo báo chí Hồng Kông (Trung Quốc), chỉ riêng thị trường này mỗi kỳ Trung thu ế thừa khoảng 2 triệu chiếc bánh. Ở Việt Nam chưa có một con số thống kê, tuy nhiên về mặt lý thuyết, bánh trung thu qua vụ nếu không thể tiêu thụ bằng con đường "đại hạ giá" thì buộc phải tiêu hủy khi hết hạn sử dụng.
Theo nguyên tắc kế toán, chi phí dự phòng giảm giá hàng tồn kho sẽ được hạch toán trực tiếp vào giá vốn trong kỳ. Nói một cách đơn giản, những chiếc bánh tiêu thụ trong kỳ sẽ phải "cõng" thêm chi phí sản xuất của những chiếc bánh "ế" bị bỏ đi và đó mới là giá vốn cuối cùng, phản ánh thực chất chi phí bỏ ra.
Với những cơ sở sản xuất bánh hand made nhỏ lẻ có thể kiểm soát được sản lượng theo đơn đặt hàng giúp cho số lượng bánh "ế" hạn chế được xuống mức thấp nhất. Nhưng những đơn vị sản xuất công nghiệp như Kido hoặc các doanh nghiệp bánh kẹo khác sẽ khó khống chế được số lượng bánh "ế" hơn do thị trường tiêu thụ ở quy mô lớn hơn và cũng "khó lường" hơn rất nhiều.
Bên cạnh đó, có thể thấy chi phí bán hàng quý III/2022 của Kido cũng tăng mạnh so với cùng kỳ các năm. Đương nhiên, không thể chỉ sản xuất rồi bày ngay ngắn sản phẩm lên kệ là có khách mua, trừ khi đã sở hữu thương hiệu quá "đi vào lòng người" như bánh trung thu Đông Phương (Hải Phòng), bánh Bảo Phương (Hà Nội),.... Các chiến dịch quảng cáo, tiếp thị... bánh trung thu Kido chắc hẳn cũng lấy đi của doanh nghiệp một số tiền đáng kể để xâm nhập lại vào thị trường.
Cuối cùng, việc lợi nhuận của Kido xuống thấp nhất trong các quý gần đây còn do tác động của nhiều yếu tố ngoài hoạt động kinh doanh chính. Chẳng hạn như lợi nhuận của công ty liên doanh liên kết trong quý III âm 35 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ 2021 lãi 28 tỷ đồng hoặc doanh thu tài chính bị giảm khoảng 20 tỷ đồng trong khi chi phí tài chính tăng 18 tỷ đồng so với cùng kỳ 2021.
Theo An Vũ