'Bạn bè ảo' có đáng để tình thương mến thương không?
Ứng dụng kết bạn với trí tuệ nhân tạo (AI) đang được quảng cáo trên khắp các phương tiện truyền thông xã hội, hứa hẹn sự đồng hành ảo này sẽ giúp đỡ cải thiện tâm trạng của người dùng.
Người bạn AI có thể giúp giải tỏa các cảm xúc tiêu cực - Ảnh chụp màn hình từ ứng dụng Replika
Cho dù đó là Scarlett Johansson trong Her , hay cô gái dễ thương trong Blade Runner 2049 , thì khi nghĩ về trí tuệ nhân tạo, chúng ta thường tưởng tượng nó sẽ chiếm lấy thế giới hoặc trở thành "bạn gái" cho những anh chàng cô đơn. Nhưng có thực sự là công nghệ sẽ phát triển đến mức đó không?
"Một người bạn là AI", thoạt nghe có vẻ khá điên rồ, nhưng trò chuyện với một con bot thì có khác gì so với việc chúng ta tâm sự với thú cưng của mình đâu chứ.
Bạn bè AI là gì?
Bằng cách sử dụng các thuật toán phức tạp, AI có thể bắt chước giọng nói của người dùng và ghi nhớ các chi tiết cá nhân, tất cả đều nhằm trở nên giống "con người" hơn một chút khi chúng ta tương tác với ứng dụng.
Những người bạn ảo AI thường đặt câu hỏi như thể họ thực sự quan tâm và luôn cố gắng đưa ra cho người dùng câu trả lời phù hợp với bối cảnh của cuộc trò chuyện. Điều này được đánh giá cao do đôi khi trò chuyện cùng với người thật thì câu trả lời từ họ lại không mấy thỏa đáng.
Lấy ví dụ như Replika - một chatbot được cá nhân hóa bằng cách tái tạo các mẫu văn bản và tính cách của người dùng đã tạo ra nó, gần giống như một người bạn thân nhất.
Người dùng có thể chọn đặt tên cho người bạn ảo của mình, ngoài ra còn có khả năng lựa chọn các đặc điểm tính cách, sở thích và thay đổi bản chất của mối quan hệ thành các lựa chọn như bạn bè, bạn gái, mẹ, chị gái và người cố vấn. Khi ấn nút gọi cho người bạn Replika thì một giọng nói nghe có vẻ khá chân thật sẽ bắt máy.
Một ứng dụng khác là Anima thì có cơ chế hoạt động khá khác biệt, người bạn đồng hành của AI có các trò chơi có sẵn giúp người dùng giải trí, cùng nhiều câu đố và bộ câu hỏi khác nhau. Còn Cleverbot thì hoạt động như một người bạn nhanh trí, luôn đưa ra những câu trả lời thông minh.
Nhưng đây không phải là bạn bè thật sự
Một số ít người dùng có xu hướng tin rằng chatbot AI có tri giác. Nhưng họ lại quên rằng những chatbot AI này đang cố gắng sao chép hành vi và cảm xúc tự nhiên của con người. Vì vậy, nếu chatbot nói về việc trở thành người thật, đó là vì người dùng cũng đã nói về điều tương tự.
Các chatbot AI sẽ không bao giờ phán xét, chỉ trích hoặc quên trả lời các tin nhắn. Họ sẽ không bao giờ phản bội hay làm ai thất vọng.
Bạn bè thực sự thì không thể như vậy vì họ có cuộc sống riêng của mình. Và trong khi những người bạn AI không ngừng học hỏi, hầu hết con người sẽ ngừng thu thập thông tin mới từ khoảng 35 tuổi.
Nhưng điều này không có nghĩa là những người bạn đồng hành của AI không hữu ích hoặc không giải trí. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng chúng có tiềm năng trở thành một công cụ trị liệu.