2022: Năm đi lệch khỏi dự báo của các chuyên gia Phố Wall và Fed

Gần như mọi chuyên gia trên Phố Wall và quan chức ở Washington đều dự báo sai về năm 2022.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) kỳ vọng đà tăng của lạm phát chỉ là tạm thời, nhưng thực tế thì không như vậy. Lạm phát lõi tăng lên đỉnh 40 năm trong mùa thu năm nay, gần gấp 3 lần so với dự báo của Fed.

Các chuyên viên phân tích hàng đầu của Phố Wall dự báo thị trường sẽ có một năm tàm tạm. Thực tế cũng không phải vậy. Tính tới ngày 26/12, S&P 500 giảm 19% và sắp ghi nhận năm tồi tệ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Trái phiếu cũng sắp có năm tệ nhất trong lịch sử.

Mức độ sai lệch trong dự báo của nhiều nhà đầu tư, chuyên viên phân tích và chuyên gia kinh tế quá lớn và khiến nhiều người nhìn vào năm 2023 với cảm giác bất an.

Các cuộc tranh luận về năm 2023 đã bắt đầu diễn ra: Fed đã phát đi tín hiệu sẽ tiếp tục tăng lãi suất, nhưng các trader vẫn đang chừa khả năng Fed quay sang cắt giảm lãi suất.

CEO của các công ty lên tiếng cảnh báo về khả năng xảy ra suy thoái, nhưng các chuyên gia kinh tế tại một số ngân hàng, bao gồm Goldman Sachs Group và Credit Suisse Group, nhận thấy nền kinh tế Mỹ có thể tránh được suy thoái trong năm 2023.

Hãy chuẩn bị cho sự bất ngờ

Nếu có một bài học rút ra từ 12 tháng qua thì đó phải là “hãy chuẩn bị cho sự bất ngờ”.

Christopher Smart, Trưởng bộ phận chiến lược toàn cầu và người đứng đầu Viện Đầu tư Barings, cho biết: “Tất cả chúng ta đều nhìn về năm tới với một sự khiêm tốn nhất định”.

Giống như nhiều chiến lược gia khác, ông Smart trước đó kỳ vọng lạm phát sẽ ở mức vừa phải trong năm 2022. Nhưng ông không lường trước được rằng Nga sẽ mở chiến dịch quân sự vào Ukraine, khiến giá dầu và cổ phiếu năng lượng tăng vọt trong thời gian ngắn. Ông cũng không lường trước được Trung Quốc sẽ duy trì chính sách Zero Covid trong bao lâu – một yếu tố làm phức tạp hóa vấn đề chuỗi cung ứng cho các công ty trên khắp thế giới.

“Nhìn lại thì nói thật dễ, nhưng bạn biết đó là rủi ro. Nhưng những yếu tố đó từng được cho là khó có thể xảy ra trong năm mới,” ông Smart nói.

Vậy các chuyên gia Phố Wall nghĩ điều gì sẽ khó xảy ra trong năm 2023?

Tại thời điểm này, các nhà đầu tư cho rằng lạm phát tăng tốc là điều khó xảy ra trong năm 2023. Khoảng 90% nhà đầu tư kỳ vọng lạm phát toàn cầu sẽ giảm trong vòng 12 tháng tới, theo kết quả khảo sát các nhà quản lý quỹ của Bank of America. Đó là tỷ lệ cao nhất trong lịch sử của cuộc khảo sát này.

Với niềm tin rằng lạm phát có thể đã đạt đỉnh, nhiều nhà đầu tư đặt cược vào sự đảo chiều của thị trường vào năm 2023. Các nhà quản lý quỹ cho biết, lần đầu tiên kể từ năm 2009, họ nắm giữ lượng trái phiếu lớn hơn mức trung bình trong danh mục đầu tư, theo kết quả khảo sát của Bank of America. Nói cách khác, nhiều nhà đầu tư đang trông đợi vào việc lạm phát suy yếu sẽ khiến trái phiếu – một tài sản giảm giá mạnh trong năm 2022 – trở thành một trong những tài sản thắng lớn trong năm tới.

Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết còn quá sớm để kết luận rằng lạm phát đã đạt đỉnh. Nhưng Nancy Tengler, Giám đốc đầu tư của Laffer Tengler Investments, tỏ ra hoài nghi quan điểm này.

Bà Tengler cho biết từ giá vé máy bay, ô tô cũ đến cước vận chuyển đã giảm trong những tháng gần đây. Điều đó đã giúp người tiêu dùng trở nên lạc quan hơn về triển vọng của nền kinh tế. Dữ liệu vào ngày 21/12/2022 cho thấy trong tháng 12, kỳ vọng của người tiêu dùng về lạm phát trong năm tới đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một năm, trong khi niềm tin của người tiêu dùng cũng tăng lên mức đỉnh 8 tháng.

Trong một dấu hiệu cho thấy nhiều chuyên gia tin rằng Fed không còn tăng lãi suất nhiều nữa, lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn hai năm ở mức 4.321% trong ngày 23/12, tăng đáng kể trong năm nhưng giảm hơn 0.3 một điểm phần trăm so với mức đỉnh tháng 11.

Lợi suất ngắn hạn thường bám sát kỳ vọng của trader đối với chính sách tiền tệ, tăng cao hơn khi các trader dự đoán Fed tăng lãi suất và giảm khi họ dự đoán Fed sẽ bắt đầu tạm dừng hoặc rút lui.

Bà Tengler cho biết: “Lạm phát sẽ không đi xuống theo đường thẳng, nhưng tôi thực sự nghĩ rằng mức giảm của lạm phát sẽ khiến nhiều người ngạc nhiên”.

Các rủi ro đuôi lớn nhất

Những người khác vẫn không bị thuyết phục. Những bước ngoặt trong năm qua đã khiến họ cảnh giác với việc đoán già đoán non về Fed.

Các nhà quản lý quỹ tham gia cuộc khảo sát của Bank of America cho biết lạm phát cao được xếp hạng là “rủi ro đuôi” (tail risk) hàng đầu đối với thị trường, theo sau là rủi ro kinh tế suy thoái sâu và các ngân hàng trung ương tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt. Theo cách nhìn của thị trường, rủi ro đuôi nhìn chung là những sự kiện tiêu cực mà các nhà đầu tư xem là khó có thể xảy ra.

Scott Colyer, Gám đốc điều hành của Advisors Asset Management, cho biết: “Thị trường tiếp tục tin rằng cứ mỗi đợt tăng lãi suất, họ lại hy vọng đây sẽ là một trong những đợt tăng cuối cùng, mặc dù Fed liên tục nói với thị trường rằng không phải vậy. Tôi nghĩ nếu bạn chống lại Fed, bạn sẽ tự chịu rủi ro.”

Vũ Hạo (Theo WSJ)